Της Ιωαννας Φωτιαδη
Τι ενώνει γιατρούς διαφορετικών ειδικοτήτων από την Αυστρία, την Καλιφόρνια, την Ιαπωνία, την Αίγυπτο και τη Σαουδική Αραβία; «Η κοινή ελληνική καταγωγή», απαντά στην «Κ» ο δρ Γιώργος Τσιούλιας, ογκολόγος, κλινικός καθηγητής στο γνωστό νεοϋρκέζικο νοσοκομείο Mount Sinai και πρόεδρος των Ελλήνων Γιατρών της Νέας Υόρκης. «Εδώ και πολλούς αιώνες οι Ελληνες γιατροί σταδιοδρομούν στην αλλοδαπή, όπως ο Χιώτης Κωνσταντίνος Ροδοκανάκης, που υπήρξε γιατρός του πρίγκιπα Καρόλου, αλλά και ο πατέρας του ελληνικού Διαφωτισμού Αδαμάντιος Κοραής», προσθέτει ο δρ Νίκανδρος Μπούρας, ψυχίατρος, ομότιμος καθηγητής στο King’s College του Λονδίνου και εμπνευστής της ελληνικής «συμμαχίας» που συστάθηκε το 1990 στο Λονδίνο με την επωνυμία «Παγκόσμια Ελληνική Βιοϊατρική Εταιρεία» ενώνοντας τους επιμέρους συλλόγους Ελλήνων γιατρών ανά τον κόσμο.
«Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, παρατηρείται μαζική “έξοδος” των Ελλήνων επιστημόνων με αποτέλεσμα η δυναμικότητά τους συνεχώς να αυξάνεται», συμπληρώνει. Η Αγγλία αριθμεί 500 Ελληνες βιοεπιστήμονες και υπολογίζεται ότι στις ΗΠΑ περίπου 6.000 Ελληνες ασχολούνται με έρευνα και 3.000 κατέχουν πανεπιστημιακή θέση. Στην Ευρωπαϊκή Ενωση οι Ελληνες γιατροί και βιοεπιστήμονες ξεπερνούν τους 15.000. Ο κοινός παρανομαστής για όλους τους «εμιγκρέδες» της Ιατρικής είναι ότι αναδείχθηκαν σε εξαιρετικά ανταγωνιστικά περιβάλλοντα, βάσει αξιοκρατικών κριτηρίων. Για να φθάσουν στις έδρες από όπου σήμερα διδάσκουν απαιτήθηκαν πολλές «εργατοώρες» στη βιβλιοθήκη και τα νοσοκομεία.
Αναμονή για ειδικότητα
Πριν από τρία χρόνια ο υπουργός Υγείας, κ. Δημήτρης Αβραμόπουλος θέλοντας να τονώσει τους δεσμούς των επιστημόνων με την πατρίδα τους ίδρυσε το «Παγκόσμιο Δίκτυο Ελλήνων Γιατρών και Βιοεπιστημόνων», το οποίο την προηγούμενη εβδομάδα οργάνωσε το 3ο Συνέδριο στο Λαγονήσι. Το συνέδριο πέρα από αφορμή για σύσφιγξη σχέσεων και για ανταλλαγή απόψεων, αποτέλεσε και ένα κάλεσμα στους νέους γιατρούς, που διανύουν την περίφημη «αναμονή» για ειδικότητα, μια αδιανόητη τακτική για τα δεδομένα άλλων χωρών. «Στην Αγγλία υπάρχει μια Κεντρική Επιτροπή που ορίζει πόσους γιατρούς χρειάζεται η χώρα και βάσει αυτού υπολογίζεται ο αριθμός των θέσεων στο πανεπιστήμιο και την ειδικότητα», εξηγεί ο κ. Μπούρας. Κενές θέσεις για ειδικότητα υπάρχουν σε χώρες που μέχρι σήμερα δεν αποτελούσαν «παραδοσιακό» προορισμό, όπως η Ιαπωνία.
«Δεν νιώθω καμία πικρία έναντι της Ελλάδας», διευκρινίζει στην «Κ» ο κ. Μπούρας. «Ηταν επιλογή μου να μείνω στη Μεγάλη Βρετανία». Ο καθηγητής της Ψυχιατρικής, βρέθηκε στην Αγγλία, αφού είχε ολοκληρώσει τις σπουδές και την ειδικότητα στην Ελλάδα με στόχο να εξειδικευθεί περαιτέρω. «Παρ’ όλο που ήμουν πολύ νέος και ξένος οι Βρετανοί μού έδειχναν τυφλή εμπιστοσύνη», θυμάται. «Αυτό μου έκανε εξαιρετική εντύπωση. Συν τω χρόνω, όμως, αντιλήφθηκα ότι η εμπιστοσύνη αυτή δεν εκφραζόταν προς το πρόσωπό μου, αλλά προς το σύστημα υγείας». Αυτό, ωστόσο, δεν αποτελεί τη μοναδική διαφορά. Στη Βρετανία εδώ και χρόνια η θεραπεία των ψυχικά ασθενών σχεδιάζεται από την ψυχιατρική ομάδα, που αποτελείται από ψυχιάτρους, ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς και νοσηλευτές. «Είναι πολύ λυπηρό που η ψυχιατρική μεταρρύθμιση στην Ελλάδα απέτυχε», σχολιάζει ο καθηγητής. «Η ελληνική πολιτεία έπρεπε προτού υλοποιήσει την “Αργώ” να λάβει υπ’ όψιν της την εμπειρία άλλων χωρών, που είχαν προηγηθεί στον τομέα. Οχι να μεταφέρει ξένα μοντέλα, αλλά να μην επαναλάβει τα λάθη που έγιναν αλλού». Αν και ο κ. Μπούρας δεν πιστεύει στον μύθο του «ευτυχισμένου Ελληνα» που δεν χρήζει ψυχοθεραπείας, αναγνωρίζει ότι η ελληνική οικογένεια λειτουργεί ως σανίδα σωτηρίας για τα μέλη της: «Εχει σημαντική προστατευτική αξία, κάτι που σε άλλες χώρες έχει σημαντικά ατονήσει».
Η συνεργασία των γιατρών της Διασποράς με τους γηγενείς είναι στενή. «Εκτιμώ πολύ τους Ελληνες συναδέλφους», λέει ο κ. δρ Τσιούλιας. «Το 80% των Ελλήνων γιατρών είναι πολύ καλά εκπαιδευμένοι στην αντιμετώπιση του καρκίνου». Στο εξωτερικό, ωστόσο, οι γιατροί που ειδικεύονται στην ογκολογία παρακολουθούν ειδικά σεμινάρια Ψυχολογίας για την προσέγγιση του ασθενούς και των συγγενών του. «Ολα αυτά είναι πολύ χρήσιμα στη δουλειά μας, όμως, η ανθρωπιά δεν μαθαίνεται: ή την έχεις ή δεν την έχεις. Μεταξύ του θεράποντος γιατρού και του ασθενούς δημιουργείται μια πολύ ιδιαίτερη σχέση, που δεν περιγράφεται καν με λόγια».
Ιδιες θεραπείες
Ο καθηγητής Ογκολογίας δεν συμφωνεί πάντα με τη μεταφορά καρκινοπαθών στις ΗΠΑ, αφού οι θεραπείες που προσφέρονται στις περισσότερες περιπτώσεις δεν διαφέρουν από της Ελλάδας. «Προτού μια οικογένεια αποφασίσει να περάσει τον Ατλαντικό, πρέπει να έχει ρεαλιστική ενημέρωση για τα θετικά και τα αρνητικά μιας τέτοιας κίνησης». Ο κ. Τσιούλιας εκτιμά ότι «σε δέκα χρόνια θα είμαστε πολύ πιο κοντά στην κατανόηση του καρκίνου». Πολλές ελπίδες εναποθέτει στην έρευνα των βλαστοκυττάρων. «Στόχος μας αυτή την εποχή είναι παράλληλα με την επιμήκυνση της ζωής του ασθενούς, να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής του», υπογραμμίζει ο καθηγητής.
Μπορεί το φάρμακο του καρκίνου να μην έχει εφευρεθεί ακόμα, η ίδια η ασθένεια, ωστόσο, επιδρά καταλυτικά στη ζωή μας σύμφωνα με τον ογκολόγο. «Η διάγνωση και μόνο του καρκίνου προκαλεί μεγάλες ανατροπές στη ζωή μας: οι άνθρωποι αλλάζουν και πολλές αλήθειες έρχονται στην επιφάνεια...».
